Ở Việt Nam, vấn đề nhiễm giun sán từ thực phẩm đang trở thành một mối quan ngại đáng kể. Theo các thống kê từ Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương, có khoảng 33 triệu người dân thuộc nhóm có nguy cơ cao nhiễm giun sán. Tỷ lệ mắc bệnh có thể dao động từ 20% đến 50% tùy thuộc vào khu vực. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là thói quen ăn uống của người dân, đặc biệt là việc tiêu thụ thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín kỹ như gỏi cá, thịt sống, nội tạng động vật.
Việc ăn sống, ăn tái không chỉ phổ biến ở một số nhóm người nhất định mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe mà người trẻ thường chủ quan bỏ qua. Một số loại thực phẩm được xác định có nguy cơ cao nhiễm giun sán và ký sinh trùng bao gồm gan và mật động vật, lòng, phá lấu, tiết canh và máu sống, cá nước ngọt sống, thịt heo, bò tái, cua, tôm sống hoặc chưa nấu kỹ, thịt heo rừng hoặc thú hoang dã. Đây là những thực phẩm thường được tiêu thụ trong các bữa ăn hàng ngày của nhiều người Việt Nam.
Các biểu hiện ban đầu khi nhiễm ký sinh trùng có thể rất mơ hồ và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường như buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, sốt nhẹ, ngứa, mệt mỏi và chán ăn kéo dài. Tuy nhiên, trong những trường hợp nặng hơn, giun sán có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như tắc ruột hoặc viêm não. Do đó, việc nhận biết và xử lý kịp thời các triệu chứng nhiễm ký sinh trùng là vô cùng quan trọng.
Khi nghi ngờ rằng mình đã ăn phải thực phẩm nhiễm sán, điều quan trọng là giữ bình tĩnh và theo dõi kỹ các biểu hiện của cơ thể trong vòng 24-72 giờ. Đồng thời, nên đến các cơ sở y tế để thực hiện các xét nghiệm phân, máu nhằm tìm kiếm ký sinh trùng. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc khi chưa xác định rõ loại ký sinh trùng, bởi mỗi loại giun sán cần có phác đồ điều trị khác nhau.
Để phòng ngừa các bệnh từ thực phẩm, bao gồm cả nguy cơ nhiễm ký sinh trùng, việc tuân thủ các nguyên tắc an toàn vệ sinh thực phẩm là rất cần thiết. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đề ra 5 nguyên tắc quan trọng: giữ vệ sinh sạch sẽ, tách riêng thực phẩm sống và chín, nấu chín kỹ thức ăn, giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn, sử dụng nguyên liệu và nước an toàn. Việc nâng cao ý thức về an toàn vệ sinh thực phẩm và tuân thủ các nguyên tắc trên là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân và gia đình trước các mối nguy hiểm tiềm ẩn từ giun sán và ký sinh trùng.
Nói cách khác, mỗi người cần phải có trách nhiệm với sức khỏe của chính mình và những người thân yêu bằng cách áp dụng kiến thức và kỹ năng cần thiết để đảm bảo an toàn thực phẩm. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và an toàn hơn. Hãy chú trọng đến việc nấu chín kỹ thực phẩm, đặc biệt là các loại thịt, hải sản và sử dụng nước sạch trong việc chuẩn bị thức ăn.
