Thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam đang trải qua một giai đoạn tái cấu trúc với sự thay đổi trong hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Người dùng ngày càng trở nên thận trọng hơn trong từng quyết định chi tiêu, dẫn đến sự dịch chuyển trong chiến lược của các sàn thương mại điện tử từ cuộc đua giảm giá sang tái thiết hành vi mua sắm. Miễn phí vận chuyển đã trở thành một yếu tố then chốt trong việc thúc đẩy sức mua một cách hiệu quả và bền vững hơn trên các sàn thương mại điện tử.
Theo số liệu từ Metric.vn, trong quý 1/2025, gần 951 triệu sản phẩm đã được bán ra qua các sàn thương mại điện tử, tăng 24% so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến quý 2 sẽ vượt mốc 1,1 tỷ sản phẩm, tương ứng tăng 17%. Tuy nhiên, sự tăng trưởng này cũng cho thấy một nghịch lý: Thương mại điện tử đang mở rộng nhanh chóng về mặt cung ứng, nhưng hành vi tiêu dùng lại có dấu hiệu thận trọng hơn. Sản lượng tăng mạnh nhưng tổng chi tiêu chỉ nhích nhẹ, phản ánh xu hướng người tiêu dùng ưu tiên giá hợp lý, săn tìm ưu đãi và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi “chốt đơn”.
Một trong những rào cản lớn nhất hiện nay là phí vận chuyển – yếu tố thường khiến người tiêu dùng bỏ ngang quá trình thanh toán. Theo phân tích từ Feedforce Vietnam (tháng 5/2025), tỷ lệ người dùng Việt từ bỏ giỏ hàng có thể lên tới 70%, với lý do phổ biến nhất là các khoản phí phát sinh, đặc biệt là phí giao hàng. Trong bối cảnh này, các sàn thương mại điện tử đang tìm cách tái định hình chiến lược để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.
Shopee đã tái định hình chiến lược bằng cách đưa miễn phí vận chuyển (Freeship) trở thành yếu tố và tiêu chuẩn thiết yếu trong hành trình mua sắm của người dùng trên sàn. Cụ thể, Shopee đã triển khai chương trình “Freeship 0Đ mọi đơn”, áp dụng miễn phí vận chuyển cho toàn bộ đơn hàng dưới 15kg mà không yêu cầu săn mã giảm giá và không giới hạn giá trị đơn hàng. Kết quả là người dùng Shopee đã tiết kiệm hơn 2.800 tỷ đồng phí vận chuyển trong vòng một tháng kể từ khi chương trình được thử nghiệm và chính thức áp dụng. Trung bình số sản phẩm bán ra mỗi ngày với ưu đãi Freeship 0Đ trong thời gian này tăng gần gấp đôi so với trung bình các tháng trước đó, góp phần thúc đẩy tăng trưởng doanh số cho nhiều nhà bán trên sàn.
Bên cạnh đó, Shopee cũng triển khai gói ShopeeVIP, một hình thức “subscription” trong đó người tiêu dùng trả một khoản phí định kỳ để được truy cập liên tục vào chuỗi ưu đãi mà không cần thực hiện giao dịch riêng lẻ mỗi lần sử dụng. Với mức giá 29.000 đồng/tháng, ShopeeVIP cung cấp tự động hơn 200 mã ưu đãi, bao gồm giảm giá đến 20%, mã freeship siêu tốc 4 giờ, và mã thanh toán ShopeePay giảm đến 80.000 đồng cho dịch vụ du lịch, vận chuyển.
Nhìn rộng hơn, ShopeeVIP có nhiều điểm tương đồng với các mô hình đăng ký tháng của nhiều sàn thương mại điện tử khác trên thế giới, trong đó có Amazon Prime. Tuy nhiên tại Việt Nam, Shopee đang nội địa hoá mô hình này với mức giá thấp hơn nhiều, tương thích với bối cảnh người dùng ngày càng chi tiêu thận trọng do áp lực kinh tế.
Cân bằng lợi ích cho cả người bán lẫn người mua trên sàn là mục tiêu chính của Shopee. Bằng cách đưa freeship trở thành yếu tố không thể thiếu trong mua sắm trực tuyến, và xây dựng hệ thống gói ưu đãi ShopeeVIP, Shopee không chỉ kích hoạt sức mua từ phía người tiêu dùng mà còn thiết lập lại cách nhà bán hàng tiếp cận thị trường.
Sau cùng, sự cân bằng mà Shopee hướng tới không nằm ở việc chia sẻ chi phí, mà ở việc đồng tái thiết hành vi thị trường, củng cố sự gắn bó lâu dài với nền tảng ở cả người bán và người mua.
