Bé trai 15 tuổi tăng 10kg trong 6 tháng: Cảnh báo béo phì và các vấn đề sức khỏe liên quan

Một trường hợp đáng chú ý gần đây tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội là bé trai Tâm, 15 tuổi, đã tăng hơn 10kg trong vòng nửa năm và được chẩn đoán béo phì độ một, cùng với các vấn đề sức khỏe liên quan như rối loạn chuyển hóa và gan nhiễm mỡ. Khi đến khám, Tâm có chiều cao 1,58m và cân nặng hơn 77kg, với lượng mỡ nội tạng lên tới 150cm2, vượt quá ngưỡng an toàn là dưới 100cm2.

TS.BS Lê Bá Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, đã chỉ ra rằng Tâm có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính nghiêm trọng nếu không điều trị tích cực, điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng sống, tuổi thọ và sức khỏe sinh sản sau này. Bác sĩ Ngọc giải thích rằng mỡ thừa không chỉ ảnh hưởng đến chức năng cơ – xương – khớp mà còn tăng nguy cơ thoái hóa sớm và giảm linh hoạt khi vận động.

Hơn nữa, mỡ nội tạng vượt ngưỡng an toàn đồng nghĩa với việc cơ thể đang trong trạng thái viêm mạn tính âm thầm, dễ dẫn đến xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, kháng insulin – yếu tố gây đái tháo đường type 2. Việc tích tụ mỡ trong gan cũng là dấu hiệu sớm cảnh báo suy giảm chức năng gan.

Tâm đã được điều trị theo mô hình đa chuyên khoa cá thể hóa, bao gồm sử dụng thuốc tiêm giúp kéo dài cảm giác no, cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát glucose máu, giảm mỡ nội tạng. Ngoài ra, bác sĩ cũng chỉ định thêm thuốc cải thiện tình trạng kháng insulin, kiểm soát glucose máu, ngăn ngừa tiến triển thành đái tháo đường type 2.

Cùng với điều trị bằng thuốc, chuyên viên cũng hướng dẫn Tâm về chế độ ăn uống thâm hụt calo nhưng không thiếu chất và tránh ảnh hưởng đến sự phát triển. Tâm cần giảm tiêu thụ tinh bột hấp thu nhanh, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, đạm nạc và giảm tối đa chất béo bão hòa, thực phẩm nhiều đường. Đồng thời, Tâm cũng được chỉ định tập luyện tăng dần theo sự thích nghi của cơ thể để thúc đẩy trao đổi chất.

Sau gần một tháng điều trị béo phì, Tâm đã giảm 6kg, chỉ số BMI giảm từ 31 xuống 28,5, tỷ lệ mỡ cơ thể giảm song không bị mất cơ hay mất nước, chỉ số glucose trong máu cũng cải thiện.

Theo bác sĩ Ngọc, mô hình điều trị đa chuyên khoa cá thể hóa không chỉ giúp Tâm giảm cân bền vững mà còn điều trị các rối loạn chuyển hóa đi kèm, ngăn nguy cơ mắc nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm từ khi còn rất trẻ.

Bác sĩ cũng khuyến cáo phụ huynh nên đưa trẻ đi khám nếu có biểu hiện như tăng cân nhanh, mệt mỏi, ngại vận động. Phụ huynh không nên tự ý cho con dùng thuốc giảm cân hoặc áp dụng chế độ ăn kiêng cực đoan, tập luyện khắc nghiệt, vì những biện pháp này có thể gây rối loạn chuyển hóa, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ, làm tăng nguy cơ thiếu hụt vi chất, suy dinh dưỡng, rối loạn nội tiết, mất khối cơ…

Trường hợp của chị Hòa, 32 tuổi, là một ví dụ tiêu biểu cho những phụ nữ gặp khó khăn trong việc có con do suy giảm dự trữ buồng trứng sớm. Chỉ số AMH (Anti-Müllerian Hormone) của chị chỉ còn 0.384 ng/ml, một mức rất thấp cho thấy dự trữ buồng trứng của chị đã suy giảm đáng kể. Sau khi được chẩn đoán và tư vấn bởi bác sĩ Phùng Huy Tuân tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, chị đã quyết định thực hiện gom trứng tích lũy trong 3 chu kỳ để tăng cơ hội có con.

Chỉ số AMH thấp là một trong những nguyên nhân thường gặp dẫn đến vô sinh ở nữ giới. Ở phụ nữ dưới 38 tuổi khỏe mạnh, chỉ số AMH thường nằm trong khoảng từ 2,0 – 6,8 ng/ml. Trường hợp của chị Hòa, với chỉ số AMH dưới 0,5 ng/ml, là rất thấp. Các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã nỗ lực giúp chị Hòa bằng cách thực hiện các chu kỳ kích thích buồng trứng để thu được nhiều trứng nhất có thể.

Sau 3 chu kỳ, chị Hòa đã có 14 trứng, từ đó tạo được 10 phôi ngày 3 và nuôi lên thành 2 phôi ngày 5. Chị đã được chuyển phôi loại tốt vào tử cung và đậu thai ngay lần đầu chuyển phôi. Kết quả này không chỉ mang lại niềm vui cho chị Hòa mà còn cho thấy sự nỗ lực và chuyên nghiệp của đội ngũ bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.

Bác sĩ Tuân cho biết, yếu tố tuổi tác cũng là lợi thế của người bệnh bởi chất lượng trứng vẫn còn tương đối tốt, tỷ lệ bất thường nhiễm sắc thể thấp hơn, do đó có khả năng tạo ra phôi khỏe mạnh cao hơn. Đồng thời, chị em nên chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ để tầm soát bất thường và được bác sĩ tư vấn. Điều này có thể giúp chị em có kế hoạch phù hợp cho tương lai và tăng cơ hội có con.

Bác sĩ Tuân cũng khuyến cáo phụ nữ từ 28-30 tuổi trở lên, nếu chưa có kế hoạch kết hôn hoặc sinh con sớm, nên cân nhắc đi kiểm tra AMH và AFC (số lượng nang noãn nguyên thủy) một lần để biết được tình trạng dự trữ buồng trứng của mình. Việc này có thể giúp chị em có kế hoạch phù hợp cho tương lai và giảm thiểu rủi ro vô sinh. Hãy chủ động tầm soát và khám sức khỏe định kỳ để bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình.