Tại tỉnh Sơn La, một vùng cao hiểm trở của Việt Nam, việc đưa trẻ em đi tiêm chủng đầy đủ đang là một thách thức lớn. Không chỉ khoảng cách địa lý là rào cản, mà còn có những e ngại và hiểu lầm đã tồn tại từ lâu trong cộng đồng. Để giải quyết vấn đề này, dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ đã được triển khai từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2025. Dự án này là sự phối hợp giữa Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) Sơn La, tổ chức PATH và Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương.

Dự án đã mở ra một hướng đi mới trong việc tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn. Bằng cách trao quyền và kết nối các lực lượng xã hội, dự án đã tạo nên những thay đổi đáng kinh ngạc từ chính những con người gần gũi nhất với cộng đồng. Tại xã Ngọc Chiến, tỉnh Sơn La, đa số là người dân tộc Mông, nhiều phụ nữ vẫn chưa đưa con đi tiêm đầy đủ vì thiếu thông tin. Chị Lèo Thị Đẹm, Chi hội trưởng Phụ nữ xã, đã rất nhạy bén khi nhận ra rằng một buổi nói chuyện riêng về y tế khó thu hút các chị em đang bận rộn việc nương rẫy, con nhỏ.

Từ đó, chị Lèo Thị Đẹm đã mạnh dạn thay đổi, lồng ghép khoảng 30 phút nói chuyện tiêm chủng vào các buổi sinh hoạt định kỳ. Chị không chỉ nói về lợi ích vắc xin mà còn chia sẻ về tình hình dịch bệnh thực tế như uốn ván sơ sinh vẫn còn xuất hiện tại địa phương. Để tăng sức hút, chị phối hợp với cán bộ y tế tổ chức đo huyết áp, phát thuốc tẩy giun. Kết quả, chỉ trong tháng đầu tiên tham gia truyền thông, chị đã tổ chức 7 buổi truyền thông (5 nhóm, 2 cá nhân), góp phần tăng tỷ lệ khám thai, tiêm uốn ván và nâng tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ tại xã.

Đến tháng 6/2025, tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ tại xã Ngọc Chiến đạt 48,6% – gấp 4 lần so với 10,9% cùng kỳ năm 2024. Không chỉ tại xã Ngọc Chiến, nhiều Chi hội Phụ nữ ở các xã khác cũng đã tham gia rất tích cực đưa truyền thông tiêm chủng vào hoạt động thường xuyên, cho thấy đây thực sự là một nhiệm vụ phù hợp với vai trò và thế mạnh sẵn có của họ.

Còn tại xã Phiêng Cằm, một xã khu vực III của huyện Mai Sơn (cũ), trước thời điểm sáp nhập với xã Chiềng Nơi thành xã Phiêng Cằm (mới) hiện nay, đây là nơi cư trú của khoảng 1.506 hộ, trên 8.000 nhân khẩu thuộc 5 thành phần dân tộc (Mông, Khơ Mú, Thái, Dao, Kinh). Nằm cách Trung tâm Y tế khu vực gần 86km, bản Phiêng Phụ là nơi sinh sống của 11 hộ đồng bào người Thái và hơn 100 hộ người Mông. Người dân nơi đây phần lớn không thạo tiếng phổ thông, khiến việc tiếp cận thông tin y tế gặp nhiều khó khăn. Tỷ lệ trẻ em được tiêm đầy đủ luôn ở mức thấp dưới 50%.

Đây là điều trăn trở nhiều năm của ông Vàng A Nếnh – Trưởng bản Phiêng Phụ. Trước đây, ông nghĩ tiêm chủng là trách nhiệm của cán bộ y tế. Nhưng sau khi được tập huấn về kỹ năng truyền thông và phối hợp liên ngành trong tiêm chủng, ông nhận ra vai trò quan trọng của mình trong cộng đồng. Ban đầu, ông phối hợp cùng nhân viên y tế và đoàn thể tổ chức họp bản để truyền thông, nhưng những hộ gia đình còn e ngại nhất lại không tham gia.

Ông chuyển hướng sử dụng loa bản để phát thông điệp đơn giản bằng tiếng Mông (do dự án cung cấp), rồi tự mình đến từng nhà để lắng nghe, giải thích về lợi ích và độ an toàn của vắc xin. Có nhà ông phải đến ba lần mới thuyết phục được. Nhờ kiên trì, cả 8 hộ ban đầu do dự đã đồng ý tiêm đầy đủ cho con. Hiện vẫn còn 15–16 hộ trong bản cần nhắc nhiều lần mới đưa con đi tiêm. Ông Nếnh dự định tiếp tục phối hợp Hội Phụ nữ và Đoàn Thanh niên để lồng ghép tiêm chủng vào sinh hoạt cộng đồng, giúp duy trì và nâng cao nhận thức chung của bà con trong bản.

Đồng thời, ông cũng sẵn sàng đến từng nhà vận động nếu cần – quyết tâm không để trẻ nào không được tiếp cận với tiêm chủng. Thành công của dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ không phải là những câu chuyện đơn lẻ, mà là kết quả của một mô hình phối hợp chặt chẽ, trong đó Trạm Y tế xã giữ vai trò điều phối, hỗ trợ kỹ thuật, ‘cầm tay chỉ việc’ để các lực lượng xã hội tự tin truyền thông đúng và hiệu quả.

Trưởng bản, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên là những ‘cánh tay nối dài’ không thể thiếu. Họ có uy tín và sự thấu hiểu địa phương, giúp thông điệp y tế trở nên gần gũi và thuyết phục hơn. Cách làm hiệu quả nhất là ‘đến đúng nơi, đúng lúc, gặp đúng người, nói đúng điều người dân cần’. Việc lồng ghép vào các hoạt động sẵn có, sử dụng tiếng dân tộc và liên hệ với tình hình dịch bệnh thực tế đã chứng tỏ sức mạnh vượt trội.

Những kinh nghiệm quý báu từ Sơn La chính là tài liệu tham khảo sống động cho các địa phương, đặc biệt là các đơn vị y tế và đoàn thể sau sáp nhập, để cùng nhau chung tay tạo nên sự thay đổi bền vững trong công tác tiêm chủng.

Nhân dịp kỷ niệm Ngày thương binh, liệt sĩ 27/7, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông đã phối hợp với Ngân hàng Agribank Chi nhánh Lập Thạch Vĩnh Phúc tổ chức chương trình trao tặng di ảnh phục dựng cho thân nhân các gia đình liệt sĩ trên địa bàn. Sự kiện này diễn ra vào ngày 25/7, tại các gia đình thân nhân liệt sĩ, nhằm thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã hy sinh vì Tổ quốc.

Tại các gia đình, đại diện Đảng ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, Đoàn thanh niên và lãnh đạo Ngân hàng Agribank Chi nhánh Lập Thạch Vĩnh Phúc đã đến thăm hỏi, động viên và bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc trước những hy sinh của các Anh hùng liệt sĩ để bảo vệ quê hương, đất nước. Những lời thăm hỏi và động viên này không chỉ mang lại sự ấm áp cho thân nhân liệt sĩ mà còn thể hiện sự quan tâm, chăm sóc của Đảng, Nhà nước và cộng đồng đối với những người đã hy sinh.

Trong chương trình, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông đã trao tặng 10 di ảnh phục dựng ảnh màu, rõ nét, đóng khung trang trọng cho các gia đình thân nhân liệt sĩ. Những di ảnh này không chỉ giúp thân nhân liệt sĩ lưu giữ hình ảnh người thân mà còn thể hiện sự quan tâm, chăm sóc của Đảng, Nhà nước và cộng đồng đối với những người đã hy sinh. Việc trao tặng di ảnh phục dựng là một hoạt động thiết thực, giúp thân nhân liệt sĩ có thể lưu giữ và trưng bày hình ảnh người thân một cách trang trọng.

Bên cạnh đó, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông cũng đã khánh thành công trình thanh niên “Ánh sáng tri ân” tại Nghĩa trang liệt sĩ của xã. Công trình này không chỉ mang ý nghĩa về vật chất mà còn góp phần bồi dưỡng lòng yêu nước, trách nhiệm với cộng đồng và ý thức xây dựng quê hương, đất nước của thế hệ trẻ. Thông qua công trình này, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông hy vọng sẽ tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.

Tổng kinh phí các hoạt động tổ chức là 20 triệu đồng, được hỗ trợ từ Ngân hàng Agribank Chi nhánh Lập Thạch Vĩnh Phúc và sự đóng góp, ủng hộ của cán bộ, đoàn viên thanh niên trong toàn xã. Thông qua chương trình, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông hy vọng sẽ tiếp tục giáo dục cho thế hệ trẻ về truyền thống lịch sử, về những hy sinh của các Anh hùng liệt sĩ đã giành cho đất nước. Đồng thời, sự kiện này cũng là dịp để người dân Việt Nam nhớ về những người đã hy sinh vì Tổ quốc, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.