Nghiên cứu mới đây từ Đại học Jaume I (Tây Ban Nha) đã chỉ ra rằng việc sống chung với con trai trên 30 tuổi nhưng độc thân có thể ảnh hưởng tiêu cực đến mức độ hài lòng trong cuộc sống của các bà mẹ, từ đó tác động đến sức khỏe tinh thần của họ.

Dữ liệu từ Khảo sát Tài chính hộ gia đình của Tây Ban Nha, một phần của Kế hoạch Thống kê quốc gia, đã được phân tích để đưa ra kết luận này. Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Social Science & Medicine. Nhóm nghiên cứu do tiến sĩ María José Gil-Moltó và tiến sĩ Arne Risa Hole từ Nhóm Kinh tế thực nghiệm và Tính toán (UJI) dẫn đầu, đã tập trung vào nhóm cha mẹ từ 50 đến 75 tuổi.

Họ theo dõi mức độ hài lòng trong cuộc sống của các bậc phụ huynh qua các giai đoạn con cái rời nhà hoặc quay về sống chung. Ở các nước châu Âu như Tây Ban Nha, hơn 40% người trưởng thành từ 25-34 tuổi vẫn sống cùng cha mẹ. Độ tuổi trung bình để rời khỏi nhà là khoảng 29,8. Ngoài ra, các yếu tố kinh tế, văn hóa gia đình truyền thống và sự phân công lao động chưa công bằng trong gia đình cũng là những nguyên nhân khiến nhiều người trẻ ở nhà lâu hơn.

Đáng chú ý, nghiên cứu chỉ ra rằng các bà mẹ sống chung với con trên 30 tuổi có mức độ hài lòng thấp hơn đáng kể. Điều này tương đương với việc sức khỏe của họ giảm từ mức ‘rất tốt’ xuống ‘tạm ổn’. Trong khi đó, không có sự sụt giảm tương tự được ghi nhận ở người cha, cho thấy gánh nặng chăm sóc trong gia đình vẫn chủ yếu đổ dồn lên vai người mẹ.

Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng trong bối cảnh quốc tế hiện nay, khi việc sống chung giữa cha mẹ và con cái trưởng thành ngày càng phổ biến do khủng hoảng tài chính và chi phí sinh hoạt tăng cao, cần nhận thức được rằng sự sống chung này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của phụ huynh, đặc biệt là các bà mẹ.

Từ nghiên cứu này, nhóm tác giả đề xuất các nhà hoạch định chính sách cần cân nhắc tạo điều kiện tốt hơn cho thanh niên tự lập thông qua các chính sách hỗ trợ nhà ở, việc làm và tài chính phù hợp.

Tại Việt Nam, một quốc gia đề cao giá trị và vai trò gia đình, tình trạng người trẻ trên 30 tuổi, đặc biệt là nam giới sống chung với bố mẹ cũng không phải là hiếm. Áp lực từ giá nhà tăng cao, thị trường lao động cạnh tranh và kỳ vọng xã hội về việc ‘an cư trước khi lập nghiệp’ khiến nhiều người ngần ngại rời khỏi vòng tay gia đình.

Tuy nhiên, vấn đề không chỉ dừng lại ở yếu tố kinh tế mà còn phản ánh những thay đổi trong cấu trúc gia đình, giá trị cá nhân và sự chuyển dịch của vai trò giới trong xã hội hiện đại. Đây không chỉ là câu chuyện của riêng Tây Ban Nha mà là xu hướng đang lan rộng và đặt ra nhiều câu hỏi cho chính sách nhà ở, phúc lợi và giáo dục giới trẻ tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Bên cạnh đó, một vấn đề khác liên quan đến sức khỏe tâm thần của trẻ vị thành niên tại Việt Nam cũng đáng được quan tâm. Áp lực học tập và sự kiểm soát quá nghiêm ngặt của cha mẹ đang khiến trẻ lo âu, trầm cảm, cảm giác bị cô lập và cô đơn. Theo nghiên cứu, có tới gần 22% trẻ vị thành niên tại Việt Nam đang gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần.

Tuổi dậy thì là giai đoạn chuyển biến mạnh mẽ trong cuộc sống của mỗi người, khi mà các yếu tố nội tiết tố, cảm xúc và nhận thức xã hội đều trải qua những thay đổi đáng kể. Mới đây, một bà mẹ đơn thân tại TP.HCM đã chia sẻ trên diễn đàn phụ huynh về tình trạng của con trai 15 tuổi, học sinh vừa hoàn thành kỳ thi lên lớp 10, đang表现出 những biến đổi cảm xúc bất ổn kéo dài.

Con trai của chị thường xuyên cáu giận, đập phá và có những hành vi gây tổn hại về thể chất và tinh thần cho mẹ và em út trong nhà. Chị kể, mỗi khi nhắc lại chuyện cũ, con sẽ tìm đủ lý lẽ để phản biện, nói dai không dứt, khiến chị cảm thấy như đang bị “hành”, bị tra tấn tinh thần mỗi ngày. Nhiều đêm, chị phải bế đứa con út (8 tuổi) chạy ra ngoài ngủ nhờ vì quá sợ hãi. Trước đó, gia đình đã từng đưa con đi khám ở khoa tâm lý – tâm thần, nhưng bác sĩ cho rằng chưa có biểu hiện bệnh lý rõ ràng. Khi tìm đến chuyên viên tư vấn tâm lý, do chi phí cao và không có tác động rõ ràng nên người mẹ đành gác lại sau vài buổi.

Sự việc này đã thu hút hàng trăm bình luận từ các phụ huynh khác. Nhiều người cho rằng hiện tượng này không thể quy về việc con ‘hư’ hay ‘láo’, mà là dấu hiệu của tổn thương sâu trong tâm lý tuổi dậy thì. Nếu không được can thiệp đúng lúc, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Một chuyên gia tâm lý cho rằng điều đầu tiên phụ huynh cần làm là không hoảng sợ, không dùng cảm xúc để đối đầu cảm xúc. Khi con gào hét, phản ứng mạnh, nếu cha mẹ phản ứng ngược lại bằng việc quát tháo, đánh mắng, chỉ làm sự việc tồi tệ hơn. Thay vào đó, cha mẹ nên tạm lùi lại khi con đang trong “cơn sóng cảm xúc”, không nên can thiệp trực tiếp.

Cha mẹ cũng cần duy trì ranh giới rõ ràng, không thỏa hiệp với hành vi tấn công thể chất. Họ nên giúp con gọi tên cảm xúc khi con bình tĩnh hơn. Việc hỗ trợ con bằng cách bình tĩnh lắng nghe, không phán xét, không chỉ trích, không giáo huấn cũng rất quan trọng. Đồng thời, hạn chế những tác nhân gây căng thẳng và kích thích, chủ động đưa con đi đánh giá tâm lý chuyên sâu nếu cần.

Quá trình này không đơn giản là việc của một sớm một chiều, nhưng nếu cha mẹ đồng hành kiên trì, con sẽ học dần kỹ năng tự điều chỉnh cảm xúc. Đây là một hành trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và hỗ trợ không ngừng từ phía phụ huynh, nhằm giúp con vượt qua giai đoạn biến động này một cách ổn định và tích cực.