Làm sao để mỗi thành viên trong gia đình đa thế hệ đều được ăn uống phù hợp?

Linh — Fri, 22 Aug 2025 19:15:22 +0000

Trong xã hội hiện đại, việc đảm bảo dinh dưỡng cân bằng cho cả gia đình đang trở thành một thách thức lớn, đặc biệt với những gia đình đa thế hệ. Mỗi thành viên từ ông bà cao tuổi, cha mẹ ở độ tuổi sung sức đến con cháu đang lớn đều có những nhu cầu dinh dưỡng và khẩu vị rất riêng biệt. Mâm cơm chung không còn là câu chuyện đơn giản.

Cần lên trước thực đơn để dễ dàng hơn trong việc chuẩn bị thực phẩm.

PGS.TS.BS. Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho biết rằng để xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng và đảm bảo sức khỏe cho từng cá nhân trong gia đình đa thế hệ là một bài toán khó. Ông nhấn mạnh rằng, cả rau và thịt đều đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe, và việc ưu tiên thái quá một nhóm hay một thực phẩm cụ thể nào đều tiềm ẩn nguy cơ.

PGS.TS.BS. Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng.

Thịt là nguồn chất đạm dồi dào và thiết yếu cho việc xây dựng cơ bắp, sửa chữa mô, và sản xuất các enzyme, hormone quan trọng. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều thịt đỏ và thịt đã qua chế biến, có thể làm tăng đáng kể lượng chất béo bão hòa và cholesterol xấu, từ đó đẩy cao nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, mỡ máu cao, gout và thậm chí là một số loại ung thư.

Ngược lại, rau xanh và trái cây là kho tàng của vitamin, khoáng chất, chất xơ và các hợp chất chống oxy hóa. Việc thiếu hụt rau xanh có thể dẫn đến thiếu vi chất dinh dưỡng và gây táo bón. Tuy nhiên, nếu chỉ ăn rau quả mà bỏ qua thịt hoặc các nguồn đạm và vi chất quan trọng khác, rất dễ dẫn đến thiếu máu thiếu sắt, thiếu protein, suy dinh dưỡng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ.

Chuyên gia cũng lưu ý rằng không có một tỷ lệ chuẩn cứng nhắc nào áp dụng cho tất cả mọi người, vì nhu cầu dinh dưỡng luôn biến đổi theo độ tuổi, giới tính, mức độ hoạt động thể chất và tình trạng sức khỏe cụ thể. Tuy nhiên, theo khuyến nghị chung, một chế độ ăn cân bằng cần bao gồm ngũ cốc chiếm phần lớn nhất, tiếp theo là rau xanh và trái cây (ít nhất 400g một ngày) sau đó đến các nguồn đạm đa dạng (thịt, cá, trứng, đậu đỗ), cuối cùng là chất béo lành mạnh và cần đảm bảo đa dạng các loại thực phẩm.

Để giải quyết tình huống nan giải của gia đình đa thế hệ, chuyên gia đề xuất một nguyên tắc cốt lõi là đa dạng chế biến và định lượng khẩu phần. Đây là cách để mọi thành viên đều có thể ăn chung mâm cơm nhưng vẫn nhận được dinh dưỡng phù hợp với nhu cầu riêng.

Với ông bà bị mỡ máu, đái tháo đường: Nên ưu tiên đạm dễ tiêu như các loại cá, thịt gia cầm bỏ da, trứng, sữa ít béo, đậu phụ và các loại đậu đỗ. Lượng thịt đỏ cần kiểm soát dưới 500g/1 tuần, nên tiêu thụ khoảng 2-3 bữa/tuần, ưu tiên phần nạc.

Đối với con gái tuổi dậy thì: Cần đảm bảo đủ chất đạm từ đa dạng nguồn (thịt, cá, trứng, sữa, đậu đỗ), bổ sung thêm sắt từ thịt đỏ, gan, lòng đỏ trứng, và canxi từ sữa.

Để bữa cơm gia đình vẫn có sự thống nhất mà vẫn cá nhân hóa khẩu phần, chuyên gia đưa ra những lời khuyên thiết thực:

Thứ nhất, chế biến món ăn chung theo hướng lành mạnh, hạn chế chiên rán, tẩm ướp quá đậm đà.

Thứ hai, đa dạng nguồn đạm trên mâm cơm.

Thứ ba, cung cấp rau xanh phong phú, theo mùa.

Thứ tư, điều chỉnh khẩu phần ăn riêng.

Thứ năm, trò chuyện về nhu cầu cá nhân để gia đình gắn kết.

Việc hiểu đúng về vai trò của từng nhóm thực phẩm, linh hoạt trong chế biến, và cá nhân hóa khẩu phần ăn là chìa khóa để xây dựng những bữa cơm không chỉ ngon miệng mà còn đảm bảo sức khỏe cho từng thành viên.

Ăn sống, ăn tái, Việt Nam có tỷ lệ nhiễm giun sán từ thực phẩm cao thế nào?

Linh — Mon, 11 Aug 2025 03:03:11 +0000

Ở Việt Nam, vấn đề nhiễm giun sán từ thực phẩm đang trở thành một mối quan ngại đáng kể. Theo các thống kê từ Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương, có khoảng 33 triệu người dân thuộc nhóm có nguy cơ cao nhiễm giun sán. Tỷ lệ mắc bệnh có thể dao động từ 20% đến 50% tùy thuộc vào khu vực. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là thói quen ăn uống của người dân, đặc biệt là việc tiêu thụ thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín kỹ như gỏi cá, thịt sống, nội tạng động vật.

Việc ăn sống, ăn tái không chỉ phổ biến ở một số nhóm người nhất định mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe mà người trẻ thường chủ quan bỏ qua. Một số loại thực phẩm được xác định có nguy cơ cao nhiễm giun sán và ký sinh trùng bao gồm gan và mật động vật, lòng, phá lấu, tiết canh và máu sống, cá nước ngọt sống, thịt heo, bò tái, cua, tôm sống hoặc chưa nấu kỹ, thịt heo rừng hoặc thú hoang dã. Đây là những thực phẩm thường được tiêu thụ trong các bữa ăn hàng ngày của nhiều người Việt Nam.

Các biểu hiện ban đầu khi nhiễm ký sinh trùng có thể rất mơ hồ và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường như buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, sốt nhẹ, ngứa, mệt mỏi và chán ăn kéo dài. Tuy nhiên, trong những trường hợp nặng hơn, giun sán có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như tắc ruột hoặc viêm não. Do đó, việc nhận biết và xử lý kịp thời các triệu chứng nhiễm ký sinh trùng là vô cùng quan trọng.

Khi nghi ngờ rằng mình đã ăn phải thực phẩm nhiễm sán, điều quan trọng là giữ bình tĩnh và theo dõi kỹ các biểu hiện của cơ thể trong vòng 24-72 giờ. Đồng thời, nên đến các cơ sở y tế để thực hiện các xét nghiệm phân, máu nhằm tìm kiếm ký sinh trùng. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc khi chưa xác định rõ loại ký sinh trùng, bởi mỗi loại giun sán cần có phác đồ điều trị khác nhau.

Để phòng ngừa các bệnh từ thực phẩm, bao gồm cả nguy cơ nhiễm ký sinh trùng, việc tuân thủ các nguyên tắc an toàn vệ sinh thực phẩm là rất cần thiết. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đề ra 5 nguyên tắc quan trọng: giữ vệ sinh sạch sẽ, tách riêng thực phẩm sống và chín, nấu chín kỹ thức ăn, giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn, sử dụng nguyên liệu và nước an toàn. Việc nâng cao ý thức về an toàn vệ sinh thực phẩm và tuân thủ các nguyên tắc trên là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân và gia đình trước các mối nguy hiểm tiềm ẩn từ giun sán và ký sinh trùng.

Nói cách khác, mỗi người cần phải có trách nhiệm với sức khỏe của chính mình và những người thân yêu bằng cách áp dụng kiến thức và kỹ năng cần thiết để đảm bảo an toàn thực phẩm. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và an toàn hơn. Hãy chú trọng đến việc nấu chín kỹ thực phẩm, đặc biệt là các loại thịt, hải sản và sử dụng nước sạch trong việc chuẩn bị thức ăn.

Thói quen ăn uống – Doisongamthuc.com

Làm sao để mỗi thành viên trong gia đình đa thế hệ đều được ăn uống phù hợp?

Ăn sống, ăn tái, Việt Nam có tỷ lệ nhiễm giun sán từ thực phẩm cao thế nào?