Cục Thống kê, Bộ Tài chính vừa công bố số liệu về tổng tỷ suất sinh (TFR) năm 2024 của 34 tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương sau khi thực hiện sắp xếp. Theo báo cáo, tỉnh Hưng Yên có TFR đạt 2,35 con/phụ nữ, nằm trong nhóm 18 tỉnh có mức sinh từ mức thay thế đến dưới mức cao, tức TFR từ 2,1 con/phụ nữ đến dưới 2,5 con/phụ nữ. Đây là nhóm tỉnh có mức sinh ổn định, đóng góp vào việc bảo đảm cơ cấu dân số hợp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác chăm sóc sức khỏe, phát triển nguồn nhân lực và ổn định an sinh xã hội.

Bên cạnh đó, có 13 tỉnh trong số 34 tỉnh có mức sinh dưới mức sinh thay thế, với TFR thấp hơn 2,1 con/phụ nữ. Điều này cho thấy sự chênh lệch về mức sinh giữa các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương. Cụ thể, 5 tỉnh có mức sinh thấp nhất cả nước gồm: Thành phố Hồ Chí Minh, Tây Ninh, Cần Thơ, Cà Mau và Vĩnh Long. Những tỉnh này có TFR dưới mức thay thế, đặt ra thách thức cho công tác quản lý và điều chỉnh dân số trong tương lai.

Ngược lại, có 3 tỉnh có mức sinh cao với TFR từ 2,5 con/phụ nữ trở lên, bao gồm Điện Biên, Tuyên Quang và Lào Cai. Mức sinh cao tại các tỉnh này có thể ảnh hưởng đến các vấn đề liên quan đến dân số, kinh tế và xã hội. Do đó, việc theo dõi và điều chỉnh mức sinh tại các tỉnh này là rất cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững.

Để có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về tình hình dân số tại các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương, có thể tham khảo thêm các báo cáo và phân tích từ Tổng cục Thống kê Việt Nam và các nguồn tin cậy khác. Đồng thời, việc thực hiện các chính sách dân số phù hợp sẽ giúp đảm bảo sự phát triển bền vững và ổn định của xã hội.

Thái Lan hiện đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng y tế công cộng nghiêm trọng, khi tình trạng sức khỏe tâm thần của người dân đang gia tăng đáng kể và tỷ lệ sinh đang ở mức thấp kỷ lục. Theo báo cáo sức khỏe Thái Lan 2025 do Quỹ Phát triển sức khỏe (ThaiHealth) và Đại học Mahidol công bố, có tới 13,4 triệu người Thái đang gặp phải các vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc rối loạn tâm lý.

Đặc biệt, tỷ lệ tự tử tại Thái Lan đã tăng liên tục trong suốt một thập kỷ qua, và đáng lo ngại nhất là trong nhóm thanh thiếu niên từ 15-29 tuổi. Nhóm tuổi này đang phải đối mặt với áp lực lớn từ nhiều phía, bao gồm áp lực học tập, ảnh hưởng của mạng xã hội và kỳ vọng xã hội nặng nề. Bên cạnh đó, nhóm trung niên từ 45-59 tuổi cũng ghi nhận mức độ hạnh phúc thấp nhất từng có, phản ánh sự mong manh về cảm xúc trong giai đoạn chuyển tiếp của cuộc đời.

Dù một phần ba dân số Thái có hiểu biết nhất định về sức khỏe tâm thần, nhiều định kiến vẫn tồn tại. Báo cáo cũng nhấn mạnh rằng tỷ lệ sinh tại Thái Lan đã chạm đáy – mức thấp nhất trong lịch sử quốc gia. Nguyên nhân chính bắt nguồn từ những thay đổi về kinh tế – xã hội, như vai trò của phụ nữ thay đổi, chi phí sinh hoạt gia tăng và giới trẻ ưu tiên sự độc lập và cân bằng công việc – cuộc sống.

Các chuyên gia nhận định rằng ngay cả tại những quốc gia có chính sách khuyến khích sinh, việc tăng mong muốn sinh con vẫn là một thách thức. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cho xã hội Thái trong việc điều chỉnh và chuẩn bị cho các hệ quả lâu dài. Ngoài sức khỏe tâm thần và dân số, báo cáo sức khỏe Thái Lan 2025 còn chỉ ra những vấn đề y tế nổi bật khác tại nước này như thuốc lá điện tử, cần sa y tế và tác động xã hội của các sòng bạc.

Tương tự, Hàn Quốc cũng đang đối mặt với thách thức dân số già và tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới. Để giải quyết vấn đề này, Hàn Quốc đang đặt cược mạnh mẽ vào công nghệ robot thông qua sự kết hợp giữa các tập đoàn tư nhân và chính sách quốc gia. Việc ứng dụng công nghệ robot trong nhiều lĩnh vực của đời sống, từ chăm sóc sức khỏe đến giáo dục, được kỳ vọng sẽ giúp Hàn Quốc tìm ra giải pháp cho thách thức dân số.

Trong bối cảnh này, các quốc gia cần phải có những giải pháp phù hợp để giải quyết những thách thức về sức khỏe tâm thần và tỷ lệ sinh. Quỹ Phát triển sức khỏe (ThaiHealth) và Đại học Mahidol hy vọng rằng báo cáo sức khỏe Thái Lan 2025 sẽ là một tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà hoạch định chính sách và các chuyên gia y tế trong việc tìm ra giải pháp cho những thách thức này.

Cuối cùng, việc tăng cường nhận thức về sức khỏe tâm thần và các vấn đề liên quan đến dân số sẽ là chìa khóa để giải quyết những thách thức này. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, tổ chức xã hội và cộng đồng để xây dựng một xã hội hỗ trợ và chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Trong bối cảnh hiện nay, dân số Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức lớn khi Tổng tỷ suất sinh (TFR) vào năm 2024 đã giảm xuống còn 1,91 con/phụ nữ, mức thấp nhất từng ghi nhận. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này được chỉ ra là do giá nhà đất tăng cao, khiến người trẻ gặp khó khăn trong việc “an cư” và từ bỏ kế hoạch lập gia đình, sinh con. Một xu hướng mới đang hình thành một cách lặng lẽ, đó là “Thế hệ 3 Không” – Không nhà, Không hôn nhân, Không sinh con.

Xu hướng này không chỉ phản ánh một phần thực tế mà còn đặt ra những thách thức lớn cho tương lai của Việt Nam. Đất nước đang tiến nhanh đến trạng thái “xã hội ít trẻ em” và đối mặt với nguy cơ rơi vào bẫy “già hóa trước khi giàu”. Từ kinh nghiệm của nhiều quốc gia cho thấy, mức sinh giảm sâu thường rất khó phục hồi. Một yếu tố quan trọng và thầm lặng dẫn đến đà giảm sinh là giá nhà đất tăng phi mã. Tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM, giá nhà ở đã vượt xa tầm với của người trẻ.

Không ít người trẻ hiện nay đã từ bỏ giấc mơ lập gia đình, chọn sống một mình, làm nghề tự do, và tận hưởng trải nghiệm cá nhân. Kết quả khảo sát cho thấy 62% người trẻ trì hoãn kết hôn vì lý do tài chính, trong đó mối lo lớn nhất chính là vấn đề nhà ở. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tương lai của cá nhân mà còn đặt ra những hệ lụy lớn cho xã hội như suy giảm năng suất lao động, thiếu hụt nguồn lực đóng góp vào bảo hiểm, y tế, và áp lực ngân sách cho chăm sóc người cao tuổi tăng mạnh.

Việt Nam đã bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011. Đến năm 2024, cả nước có khoảng 14,2 triệu người từ 60 tuổi trở lên. Con số này dự báo sẽ lên tới 18 triệu vào năm 2030, chiếm 25% dân số. Điều này đòi hỏi những giải pháp cấp thiết và toàn diện để giải quyết thách thức của già hóa dân số.

Chính sách nhà ở không chỉ là câu chuyện kinh tế, mà còn là điều kiện tồn tại của một quốc gia trong tương lai. Đã đến lúc cần nhìn thẳng vào vấn đề và hành động quyết liệt để giải quyết tận gốc vấn đề nhà ở, động lực cốt lõi để người trẻ an cư, lạc nghiệp và sinh con. Để khuyến khích người trẻ lập gia đình và sinh con, cần có chính sách hỗ trợ về nhà ở, như cho vay mua nhà với lãi suất ưu đãi hoặc hỗ trợ thuê nhà cho người trẻ. Đồng thời, cần có những chính sách hỗ trợ khác như hỗ trợ về giáo dục, việc làm và chăm sóc sức khỏe để giúp người trẻ yên tâm lập gia đình và sinh con.