Trung Quốc vừa công bố một sáng kiến quan trọng cấp trung ương nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng dân số ngày càng trầm trọng. Đây là một nỗ lực đáng kể để đảo ngược xu hướng suy giảm dân số mà nước này đang phải đối mặt. Sau khi cho phép các gia đình sinh con thứ ba, chính phủ Trung Quốc tiếp tục thông báo sẽ hỗ trợ tài chính cho các gia đình có trẻ nhỏ.
Chính phủ Trung Quốc sẽ cung cấp trợ cấp nuôi con hằng năm là 3.600 nhân dân tệ (khoảng 500 USD) cho mỗi trẻ em sinh từ ngày 1/1/2025 trở đi, cho đến khi trẻ tròn ba tuổi. Điều này áp dụng cho tất cả trẻ em, không phân biệt là con thứ mấy trong gia đình. Trẻ em sinh trước thời điểm trên nhưng vẫn chưa đủ 3 tuổi cũng sẽ được hưởng trợ cấp dựa trên số tháng còn lại. Đây là lần đầu tiên chính phủ trung ương Trung Quốc triển khai một chương trình trợ cấp nuôi con trên toàn quốc.
Trước đó, hơn 20 tỉnh thành trên khắp Trung Quốc đã thử nghiệm các chương trình trợ cấp nuôi con ở nhiều cấp độ địa phương khác nhau. Sự hỗ trợ này đến trong bối cảnh dân số Trung Quốc đã suy giảm trong ba năm liên tiếp. Năm 2024, dân số giảm 1,39 triệu người, còn 1,4083 tỷ người. Các dự báo của Liên hợp quốc cho thấy dân số Trung Quốc có thể giảm từ khoảng 1,4 tỷ người hiện nay xuống còn 800 triệu người vào năm 2100.
Chính sách một con, được thực thi nghiêm ngặt trong hàng chục năm, không chỉ làm giảm tỷ lệ sinh mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng xã hội và niềm tin vào việc sinh con. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng đà phục hồi này có thể chỉ là tạm thời và không đồng đều. Nguyên nhân là do các rào cản lớn đối với quyết định sinh con của các cặp vợ chồng, bao gồm đà tăng trưởng kinh tế chậm chạp, bất ổn gia tăng, chi phí nuôi con cao ngất ngưởng, cạnh tranh khốc liệt và bất bình đẳng giới sâu sắc.
Tuy nhiên, chính sách trợ cấp nuôi con mới được xem là một bước ngoặt quan trọng trong việc chuyển tiền trực tiếp đến các hộ gia đình. Điều này có thể đặt nền tảng cho các hình thức hỗ trợ tài khóa lớn hơn trong tương lai. Trên thực tế, nhiều chính quyền địa phương đã triển khai các khoản trợ cấp nhằm khuyến khích sinh con. Hiện đã có hơn 20 chính quyền cấp tỉnh tại Trung Quốc thực hiện các chính sách trợ cấp nuôi con.
Dân số Trung Quốc không chỉ suy giảm mà còn đang già hóa nhanh chóng. Điều này làm dấy lên lo ngại về tương lai của hệ thống lương hưu quốc gia. Trong bối cảnh này, các chính sách hỗ trợ nuôi con được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích các cặp vợ chồng sinh con, cũng như giúp giảm bớt gánh nặng về già hóa dân số.
